Όπως στα βυζαντινά ποικίλματα

Βυζαντινά μεταξωτά, μεταξωτά όλο νερά...

Όπως στα βυζαντινά ποικίλματα,
όπως σε κάτι εγκώμια, κάτι ύμνους με άγχος για το μέτρο, όπου προστίθενταν επίθετα σα χάντρες από αλαφρόπετρα, σκάψαμε τη γλώσσα με τη δεξιότητα του τυμβωρύχου. Όπως παρατάσσονταν οι τίτλοι σαν τους πήλινους στρατιώτες στο ξόδι του Qin Shi Huang.
Με λόγια φτάσαμε στη σιωπή. Από την πολλήν θεοληψία ξεμπαρκάραμε στην εντελή απιστία. Το σκεφτόμουν σήμερα ενόσω ετοίμαζα υλικό για θεματική ενότητα σχετικά με τις προβαλλόμενες κοινωνικές αξίες στον τομέα της εργασίας. Έπεσα σε κείμενο του Ν. Ξυδάκη σχετικά με το χρηματιστήριο τότε, σε καλοκαιρινή δημοσίευση του ευδαίμονος 1999. Περιγράφονται τα ίδια φαινόμενα (φενάκη, οικονομία αβάσιμη, κερδοσκοπία, τυχοδιωκτισμός, κατάρρευση) που τώρα προκαλούν τόση ψυχική αναστάτωση και αθυμία στους πολίτες. Όλα αυτά ως υλικό διδασκαλίας υπήρχαν και χρησιμοποιούνταν και στολίζουν τις θυμόσοφες εκθέσεις των εφήβων μας στο τμήμα της παραγωγής γραπτού λόγου. Όμως οι λέξεις στέκονται κούφιες, με όλην τους την αλήθεια.
Πώς να αναπτύξεις την τέχνη της ρητορικής, ως τρόπου σκέψης και τοποθέτησης, όταν οι πάντες κλείνουν το μάτι και λένε "τα ξέρεις, αυτά είναι όλα προσχήματα, θα τα πούμε στο διάλειμμα με πιπεράτες λεπτομέρειες"; Και πώς να επιμείνεις να την εκλεπτύνεις την τέχνη, μέχρι που από κάτω να φανεί η λάμψη της σκέψης, ένα αχνό κι ευγενικό σέλας, όταν το μόνο που κρατάς είναι οι πανηγυρικοί και, ιδίως, οι εμβληματικές νεκρολογίες;

basics

While working on a small presentation,
I mumbled with considerable satisfaction few basic sentences I have not thought of lately...
so busy with the pragmatics of my daily details and anxieties...
so ready to become a subject in/of misery...

The text, on my slide, goes as follows:
The pioneer of British Cultural Studies, Raymond Williams, fifty years ago, wrote in his inspiring essay “Culture is ordinary” (1958):
‘Every human society has its own shape, purposes, meanings… (and) … expresses these in institutions, arts and learning… A culture has two aspects: the known meanings and directions which its members are trained to; the new observations and meanings which are offered and tested’

The issue becomes complicated though once we consider that the known meanings are the only valid and permitted ones, or once we celebrate the new observations and meanings as if they are mainstream and institutionalized.

Commemoration

April 24th 1915,

The start of the last phase of the Armenian Genocide.
History should be remembered, crimes should be investigated,
tragedies should not be repeated.

How the world became smaller? By certainties of this type.

But there is a promising start: raising consciousness.

I was glad to read this:"..................

Un groupe d'intellectuels, dont Cengiz Aktar, est à l'origine d'une pétition, rédigée en 2008, demandant "pardon" aux Arméniens ottomans pour "la grande catastrophe qu'ils ont subie en 1915". Elle a été signée par plus de 30 000 citoyens turcs.

L'emploi de l'expression "grande catastrophe" plutôt que du mot "génocide" a provoqué un débat dans la communauté intellectuelle et a été diversement apprécié dans la diaspora arménienne. "Bien sûr que c'est un génocide, mais le mot ne passerait jamais. La reconnaissance par l'Etat comme préalable est irréaliste", répond M. Aktar.

Militante à l'association des droits de l'homme (IHD), Ayse Günaysu défend l'autre approche. "Sans reconnaissance officielle, rien ne peut se passer. C'est une position morale. Nous devrions tous ressentir cette honte", dit-elle. Un avocat d'Ankara a déposé, en mars, une action en justice pour demander la reconnaissance du génocide et la condamnation de Talat Pacha. Un procès est ouvert contre lui pour "insulte à la nation turque".

Depuis quelques années, les confrontations, directes ou indirectes, des intellectuels avec l'Etat turc se sont multipliées. En 2005, l'écrivain Orhan Pamuk s'était attiré les foudres de la justice pour avoir déclaré qu'"un million d'Arméniens et 30 000 Kurdes ont été tués sur ces terres". Deux ans plus tard, l'émotion déclenchée par l'assassinat du journaliste Hrant Dink ouvrait la voie à une remise en question de l'histoire officielle, d'une ampleur inédite.

Le débat s'invite sur les plateaux des émissions de télé ou dans les librairies. Les milieux culturels et de la recherche universitaire ont commencé à s'emparer du sujet. "On est dans la recherche d'un passé enfoui sous la superstructure de la République", constate Vincent Duclert, historien auteur de L'Europe a-t-elle besoin des intellectuels turcs ? (éd. Armand Colin). "Il y a en Turquie une vraie tradition d'intellectuels dissidents et une progression de la liberté de l'histoire, poursuit-il. La question est de faire baisser l'intensité du nationalisme qui nourrit le négationnisme.".............."

Οδηγός επιστολογραφίας

"Ο πόνος είναι απόδειξη του αισθάνεσθαι", Ελληνική Πολιτεία

Να τι έστελνα σήμερα στον αγαπημένο μου Πανδέκτη του αιθεροβάμονος, στις "Φρυκτωρίες":
.......

"Κοινολογώ την παρακάτω επιστολή όχι από αδιακρισία αλλά επειδή είχε παραλήπτες όσους συναδέλφους της περιοχής "ευθύνης" δρέπουν τους καρπούς και τις πίκρες της ηλεκτρονικής δικτύωσης. Εξάλλου οι ίδιες ιδέες εμφανίζονταν προεξαγγελτικά και στο μπλογκ του επιστολογράφου. Το θέμα είναι η παραίτηση του Συντονιστή της περιοχής ευθύνης μας, για οικονομικούς λόγους, όταν έγινε σαφές ότι η ιδέα περικοπής 12% είχε λάβει σάρκα και οστά κι είχε ήδη αποσταλεί στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Προς: Αποσπασμένους εκπαιδευτικούς

Χριστός Ανέστη!

Θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι από 31-3-2010 υπέβαλα την παραίτησή μου από τη θέση του Συντονιστή Εκπαίδευσης ........ για οικονομικούς λόγους.

Συμπληρώνεται, ήδη, μια πενταετία, κατά την οποία πρόσφερα τις υπηρεσίες μου στη θέση αυτή και πιστεύω πως εργάστηκα με κριτήριο το αγαθό συμφέρον και τις ουσιαστικές ανάγκες των μαθητών, των εκπαιδευτικών, των γονέων, των ομογενειακών φορέων και γενικότερα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στα αραβικά κράτη. Έργο κοπιαστικό και δύσκολο, γιατί απαιτούσε συνεχή αναζήτηση των εκάστοτε ισορροπιών. Έτσι, μαζί – άλλοτε με διαφωνίες, άλλοτε με παράπονα, αλλά πάντα μαζί – μπορέσαμε να αναδείξουμε το έργο και την αξία του αποσπασμένου εκπαιδευτικού στις αραβικές χώρες κάτω από δύσκολες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες.

Εύχομαι σε όλους, και σε καθένα ξεχωριστά, υγεία, δύναμη, σύμπνοια και δημιουργική συνέχεια στο δύσκολο αλλά τόσο αναγκαίο παιδαγωγικό έργο που έχετε επωμιστεί. Να ξέρετε ότι, όπου και να βρεθώ, θα είμαι δίπλα σας, αρωγός σε κάθε σας προσπάθεια είτε στο εξωτερικό είτε πίσω στην πατρίδα.

Με εγκάρδιες ευχές

Α. Κ

Δεν επιθυμώ να σχολιάσω εδώ αν και κατά πόσον ίσχυσαν οι σχετικές περιγραφές συλλογικότητας, συνεργασίας και συνεννόησης. Εν μέρει ίσχυσαν. Θέλω όμως να σας πληροφορήσω για την απάντησή μου, ιδίως επειδή και πάλι δεν είναι προσωπική αλλά απεστάλη και στους υπόλοιπους συναδέλφους της περιοχής.

Αγαπητέ κ. Α. Κ.,

σας ευχαριστώ για την επιστολή σας. Σας στέλνω ειλικρινείς ευχές για τη συνέχεια, σε όσα τυχόν επιλέξετε.

Κατανοώ απόλυτα τους λόγους που σας ωθούν στην απόφασή σας. Δυστυχώς, εδώ και αρκετά χρόνια, η οικονομική μας κατάσταση έχει καταντήσει αφόρητη και λυπάμαι ή και ντρέπομαι για την ελαφρότητα με την οποία αντιμετωπίστηκαν οι επανειλημμένες εκκλήσεις προς τον προϊστάμενο φορέα, τις οικονομικές υπηρεσίες και λοιπές αρχές. Έχετε, ασφαλώς, καταχωρισμένο στο αρχείο σας πλήθος σχετικών πρωτοβουλιών, διαμαρτυριών κι εκκλήσεων.

Παρά τα ηχηρά σχήματα λόγου, τις κομπορρημοσύνες που μετήλθαν και μετέρχονται πολλοί, όταν σε πανηγυρικές εκδηλώσεις επικαλούνται την ελληνομάθεια και την πολιτισμική ακτινοβολία της στο εξωτερικό, η εξαθλίωση του εκπαιδευτικού παραμένει η πραγματικότητα που βιώνουμε σε καθημερινή βάση. Η περίπτωση της Ιορδανίας, όπως γνωρίζετε, είναι από τις χαρακτηριστικότερες. Ήδη αρκετές θέσεις δεν πληρούνται, άλλες εκκενώνονται ή, με καθυστέρηση και υπό καθεστώς προσωρινότητας, σπρώχνονται μήνα τον μήνα.

Περισσότερο από περιέργεια παρά από αισιόδοξη προσδοκία παρακολουθώ την υπόθεση, διερωτώμενος πού έχει τεθεί ο πήχης της σταδιακής απαξίωσης πραγμάτων που θα έπρεπε να θεωρούνται περιουσία και τιμή.

Σας εύχομαι υγεία και προκοπή,

Βασίλης Οικονομίδης

University of Jordan

Και για να μη μου αποδοθεί κρυψίνοια, εξηγούμαι: Το επιμίσθιο στην Ιορδανία διαμορφώθηκε πια στα 840 δηνάρια, προ φόρου. Το κόστος ενοικίου είναι όχι λιγότερο από 400 δηνάρια. Επομένως η Πολιτεία μας δίνει γενναιόδωρα και φιλοδώρημα: τα υπόλοιπα αρκούν και για έναν καφέ με σάντουιτς. "Άντε βρε, να φάτε, να πιείτε και νηστικοί να κοιμηθείτε". Ας είναι καλά."

Νερά αδιαπέραστα

Επέτειος

Βρέχει κι απόψε μα η βροχή μου φαίνεται παλιά και τη θυμάμαι από τον ήχο της, μπορεί και από τη γεύση της- εκείνη του μετάλλου, της σκουριάς. Στη λασπωμένη επιφάνεια του μυαλού συλλαβιστά όπως έπεφτε σαν ψίθυρος. Τη νύχτα που τα λόγια και οι φωνές πνιγμένες μες στο σάλιο τους, κάτω απ' τη γλώσσα αγκομαχούσαν πλέκοντας μία μάλλινη σιωπή. Θυμάμαι τη βροχή μα και οι σταγόνες της νομίζω με θυμούνται, αλλιώς γιατί έτσι τρυφερά να με χτυπούν, να μην κυλούν, παρά τρεμάμενες κρατιούνται στων ρυτίδων τα χαλάσματα και απόκρημνα ιριδίζουν τρεμοπαίζοντας. Κρατιούνται να μην πέσουν στη χαράδρα των χειλιών και με δροσίσουν αλλά προπαντός τα δάκρυα μη νοθεύσουν.

Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, Η λύπη των άλλων, Αθήνα 2009

Δεν είναι παράξενο, που θά' λεγε, αν ήθελε να παίξει με την έννοια της συμβατικής λογικής μας, κι ο Ρίτσος (κοροϊδεύοντας) να γυρνάς τις σελίδες από τη συλλογή ενός δόκιμου ποιητή, ενός ανθρώπου που δεν ήρθε χτες να γράψει πέντε σειρές και να χαθεί σε κάποιο πόστο, δεν είναι παράξενο λοιπόν να φτάνεις στην ακροτελεύτια σελίδα των εκδοτικών στοιχείων όπου βρίσκεις τη σημείωση ότι "τυπώθηκε σε 500 αντίτυπα";
Τρομάζουν οι Έλληνες την προοπτική της σκληρής δεκαετούς λιτότητας που προαναγγέλλουν διεθνείς οργανισμοί και υπνωτικά διατυμπανίζουν μέχρι συνηθείας τα εγχώρια έντυπα. Κι όμως, από καιρό λιμοκτονούμε και πάμε αδιάβαστοι.

Δάνειο άτοκο

Επανάληψη

Πρόχειρες μέρες αναδύονται με νερά να στάζουν της νυχτός- μελανιασμένες. Μέρες που βουίζουν σαν μελίσσι εργατικό, με ίχνη από τσιμπήματα στο δέρμα επάνω αφήνοντας. Που εγώ μόλις αισθάνομαι αλλά υποδύομαι πως πονάω. Μόνο θυμάμαι.

Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, Η λύπη των άλλων, Αθήνα 2009

1. Απ' όλες τις ανδραγαθίες των φίλων, με συνεπαίρνουν η σιωπή και τα νεύματα του αποχαιρετισμού, όταν επιχειρούν.
2. Ο Παπαγεωργίου, ακόμα και στον τόνο της φωνής, ερμηνεύει αυτό το ξάφνιασμα που του έδωσε το άγγιγμα του σκοτεινού ονείρου.
3. Στο όνομα της εντιμότητας: έλειψαν σε κανέναν οι περισπωμένες και τα πνεύματα στο παραπάνω; Προς τι αυτή η αντικερί των εκδόσεων;
4. Για προσεχή εκδήλωση, με παρακάλεσε η τελετάρχης συνάδελφος να μη συμπεριλάβω ποιήματα: "We have so many poems, please do not add to that", μου είπε.

Άνοιξη σαν πάντα

Μέρες χρονιάρες-
άλλοτε το θυμόσουν και μου έφερνες
άλλοτε υποσχόσουν και το ξέχναγες
αυγά του Πάσχα χάρτινα, ντυμένα στο ατλάζι.

Μου πήρε καιρό
να μετρήσω ψύχραιμα
πεντέξι κουφέτα άνοστα
και τόσο θάνατο-
στρώσεις πολλές βαμβάκι.