Sunday, December 27, 2009

Επέτειος

Δεκέμβριος 2008, Λουτρό αίματος, Γάζα

Κι ενώ δεν έβρεξε πολύ
δε γέμισαν τα μάτια με ταξίδια
δεν έφεραν λωτούς με τα καμιόνια

Κι ενώ τίποτα δεν συνέτρεξε πολύ
δεν έλιωσαν τα σώματα
δεν έσβησαν τα ίχνη του φωσφόρου

όλοι τους λησμονήσανε
απάνω στη σχεδία
να πλέχουν μεσοπέλαγοι
πολλοί αχτένιστοι με μια φωτογραφία
άλλοι με τα προσωρινά τους διαβατήρια
στα δόντια.

Labels: , , ,

Saturday, December 12, 2009

Φρενήρεις στην αφήγηση














Λιζέλ Μύλλερ,
Γιατί λέμε ιστορίες

3.
Επειδή της ζωής μας το ιστόρημα
γίνεται η ζωή μας

Επειδή καθένας μας
τα ίδια αφηγείται
όμως τα λέει αλλιώς

και κανένας μας
δεν τα ιστορεί ποτέ
ολόιδια τη δεύτερη φορά

Επειδή οι γιαγιάδες μας οι αραχνόμορφες
αρέσκονται να μαγεύουν τα παιδιά
και οι παππούδες μας οφείλουν να μας πείσουν
πως χάρη σ' αυτούς συνέβηκε το παν

και μόλο που αφουγκραζόμαστε
απρόσεχτα, με τό' να αυτί μονάχα,
θ' αρχίσουμε το δικό μας το ιστόρημα
με τη λεξούλα "και"

(Μτφ. Βασ. Οικονομίδης)

Labels: , ,

Friday, December 11, 2009

Χριστούγεννα της προϊστορίας














Λιζέλ Μύλλερ, Γιατί λέμε ιστορίες


2.
Καθίσαμε δίπλα στη φωτιά, μέσα στα σπήλαιά μας
κι επειδή ήμασταν φτωχοί, φτιάξαμε έναν θρύλο
για το βουνό των θησαυρών

που θ' άνοιγε τα σπλάχνα του για μας μονάχα

κι επειδή πάντοτε βρισκόμασταν από των νικημένων τη μεριά
υφάναμε αξεδιάλυτα αινίγματα
που μόνον εμείς να λύσουμε μπορούσαμε
τέρατα που μόνον εμείς γινόταν να σκοτώσουμε
γυναίκες που άλλον δεν μπορούσαν ν' αγαπήσουν
κι επειδή ζήσαμε περισσότερο από

αδερφές και αδερφούς, θυγατέρες, γιους,
ανασκάψαμε λείψανα οστών αναιρεθέντων που
από τη μαύρη γης υψώθηκαν και τραγούδησαν
άσπρα πουλιά στα δέντρα.


(Μτφ. Βασ. Οικονομίδης)

Labels: , ,

Thursday, December 10, 2009

Επαύλεις ξύλινες


Λιζέλ Μύλλερ, Γραφική διαδρομή

Για τη Λούσυ που τά' λεγε "φάσματα-σπίτια"

Όλο και κάποιος πάντα έφευγε
και δεν επέστρεφε ποτέ
Τα ξύλινα σπίτια περιμένουν σαν τις γριές συζύγους
καθ' όλη τη διαδρομή. Είναι παντού,
εγκαταλελειμμένα και γερτά, με τον καιρό γκριζάρουν.

Όλο και κάποιος πάντοτε αντάλλασσε
τα ελατοκυπάρισσα, τις πέτρινες όχθες
των λιμνών, ερημικό ωράισμα,
με την ανάγκη επιβίωσης, χωρούσε τη ζωή του σε κιβώτια
κι έσπευδε στην πόλη.
Στην αυλή επιμένουν να θάλλουν
οι μηλιές, μα χρόνο το χρόνο
μικραίνουν τον καρπό τους.

Την άλλη φορά που θά' ρθουμε από τον ίδιο δρόμο
τα δέντρα θα είναι πλέον άγρια
τα σπίτια θά' ναι χάλασμα, που δε θα αξίζει ούτε
την πράξη της διάρρηξης.
Χωράφια θά'ναι οι νικητές.

Θ' αναγνωρίσουμε μονάχα
τον αγέρα, αυτόν τον ίδιο άγριο άνεμο,
που φυσομανά έξω απ' την ιστορία.

(Μτφ. Βασ. Οικονομίδης)

Labels: , ,

Monday, December 07, 2009

Ρους ο κόσμος


Λιζέλ Μύλλερ,
Ο Μονέ αρνείται την επέμβαση


Γιατρέ, λέτε πως δεν υφίσταται άλως
στου Παρισιού τους φανοστάτες ολοτρίγυρα,
πως ό,τι βλέπω είναι διαταραχή,
της γεροντικής ηλικίας κάποιο σύμπτωμα, κάτι λυπηρό βεβαίως.
Όμως τούτο θα σας πω: μου πήρε ολόκληρη ζωή
μέχρι να κατορθώσω να δω τις λάμπες φωταερίου ως αγγέλους
να απαλύνω, να θαμπώσω κι, εντέλει, ν΄αποδιώξω
τα περιγράμματα που δυστυχώς κατ' εσάς δε βλέπω
να μάθω πως η γραμμή που ονόμαζα ορίζοντα
δεν υπάρχει και πως ουράνια και νερό,
μ' όλην τους την απόσταση, είναι ίδια μορφή του όντος.
Πριν πενήντα τέσσερα χρόνια κατάφερα να δω
πως ο Καθεδρικός της Ρουέν ήταν χτισμένος
από παράλληλες ηλιαχτίδες
και τώρα επιθυμείτε να διορθώσετε
της νιότης μου τα λάθη: καθορισμένες
έννοιες του πάνω και του κάτω,
η φρεναπάτη του τρισδιάστατου χώρου,
γλυσίνες ξέχωρες απ' το γεφύρι που καλύπτουν.
Τι θα μπορούσα να σας πω για να σας πείσω
πως η Βουλή των Κοινοτήτων διαλύεται
νύχτα τη νύχτα για να γίνει
του Τάμεση το υγρό όνειρο;
Δε θα πισωδρομήσω σε ένα σύμπαν
όπου τα αντικείμενα αγνοούν το ένα τ' άλλο,
ωσάν τα νησιά να μην είναι τα απολωλότα τέκνα
μιας μεγάλης ηπείρου. Ο κόσμος
είναι ρους και το φως γίνεται ό,τι αγγίζει
γίνεται νερό και κρίνα πάνω στο νερό,
πάνω απ'το νερό κι από κάτω,
γίνεται λιλά και μωβ και κίτρινο
κι άσπρο και λαμπρογάλαζοι φανοί,
μικρές γροθίτσες που περνούν το φως του ήλιου
η μια στην άλλη τόσο γρήγορα
που θα χρειάζονταν μακριές, κυματιστές τρίχες
στο πινέλο μου να το κρατήσουν.
Να ζωγραφίσουν την ταχύτητα φωτός!
Τα βαριά μας σχήματα, αυτά τα κατακόρυφα,
καίγονται να σμίξουν τον αέρα
ν' αλλάξουν τα κόκαλα, το δέρμα και τα ρούχα μας
σε αέρια μορφή. Γιατρέ,
μακάρι να μπορούσατε να δείτε
πώς έλκει την γη ο ουρανός στην αγκαλιά του
και πώς ατέρμονα απλώνει η καρδιά
να πάρει αυτόν τον κόσμο, άπειρο ατμό γαλάζιο.

(Μτφ. Βασίλης Οικονομίδης)

Labels: , , ,

Κι όσο δε μου μιλούν...

Μαγεμένος απομένω πάντα από μια φωνή που δε βρήκε κατά το δέοντα χρόνο την προσοχή που της άρμοζε και μολαταύτα επέμενε: ήταν οι πόλεμοι, ήταν κι η πολεμική εκείνων που δεν τον έβρισκαν όσο επαναστάτη έπρεπε (αναρωτιέμαι αν ο Χορκχάιμερ ή ο Αντόρνο ένιωσαν ντροπή μετά το τραγικό τέλος του για τις μακρόθεν ανάλγητες σιωπές ή μίζερες ανταποκρίσεις προς τον αναγκεμένο "σύντροφο") ή όσο ιδεαλιστή χρειαζόταν για τον εκγερμανισμό με τη βούλα...
Αν οι αναγνώσεις μας με την Μπίργκιτ ήταν παραληρηματικές στην κουζίνα του μοιρασμένου, κρύου διαμερίσματος πριν από πολλά χρόνια (δεκαεπτά, τα μετρούσα τώρα), δεν έχασαν το οξύ τους με τον καιρό: γιατί από τα λίγα που δεν υποτάσσονται στην θεριζοαλωνιστική μηχανή του χρόνου είναι τα χωρία που κουβαλούν τα ξέφτια του ονείρου. Αρκεί και η ανάγνωση του "Ενυπνίου του Σκιπίωνος" προς απόδειξη του παραπάνω.

Πρώτες Βοήθειες
"Μια γειτονιά φοβερά μπερδεμένη, ένα οδικό δίκτυο που το απέφευγα χρόνια μου αποκαλύφθηκαν διαμιάς όταν μια μέρα εγκαταστάθηκε εκεί ένας άνθρωπος που τον αγαπούσα. Σαν νά' ταν στημένος στο παράθυρό του ένας προβολέας που τεμάχιζε την περιοχή με δέσμες φωτός"

Walter Benjamin, Μονόδρομος, (μτφ. Νέλλη Ανδρικοπούλου), Αθήνα 2004

Labels: , , , ,