Και σαν σε ρωτούν να κρένεις... (β)

Και, συνεχίζοντας στο ίδιο μονότονο ύφος της χθεσινής ανάρτησης, έγραψα μερικά ακόμα στο δικτυακό τόπο της ηλεκτρονικής διαβούλευσης περί θεμάτων ελληνομάθειας στο εξωτερικό. Υποτίθεται ότι το ερώτημα αφορά τις προϋποθέσεις αξιοκρατίας στην επιλογή προσωπικού. Όμως, προτού ο ένας αρχίσει να λέει το κοντό του κι ο άλλος το μακρύ του, δε θα ήταν περιττό να ξεκινάει η προσπάθεια από την τοποθέτηση ειδικευμένου προσωπικού στην ίδια τη Διεύθυνση Παιδείας Ομογενών (ΔΙ.Π.Ο.Δ.Ε) . Παρακολουθούσα στις κατά καιρούς επαφές μου με το Υπουργείο εσμό υπαλλήλων (αποσπασμένων εκπαιδευτικών) που ούτε ειδικό ενδιαφέρον για το αντικείμενο είχαν ούτε καμιά δεξιότητα χειρισμών. Έγινα μάρτυρας αξιοδάκρυτων σκηνών με εκπαιδευτικούς ταπεινωμένους να σέρνονται έξω από γραφεία ή σε διαδρόμους αφού είχαν κληθεί "δι' υπόθεσίν τους", ήτοι να απολογηθούν τυλιγμένοι σε μια κόλλα χαρτί από κάποιον φωστήρα. Στα ανώτερα κλιμάκια έβλεπα οι υπουργοποιήσεις να φέρνουν αλλαγές ανάλογα με τις φιλίες αλλά όχι κατά την ειδίκευση. Ο τέως υπουργός Τουρισμού έφερνε προσωπικό από το υπουργείο εξωτερικών που με απέχθεια και περιφρόνηση αντιμετώπιζε αυτό το "προσωρινό, ο Θεός να δώσει" στάδιο στην υπηρεσιακή αναρρίχηση. Και άλλος άλλους. Δεν ξέρω τι ακριβώς γίνεται στο παρόν γιατί κανείς δεν κάνει απολύτως καμιά κίνηση επικοινωνίας. Ξέρω μονάχα πως έσπρωξαν την Ειδική Γραμματέα Π.Ο.Δ.Ε σε παραίτηση, γιατί όλοι πιστεύουν ότι πρέπει να έχουν πολιτικάντικο όφελος από τα εθνικιστικά πυροτεχνήματα περί αγάπης της γλώσσας και του πολιτισμού μας. Αν τόσο πια τα αγαπούν, αναρωτιέμαι για ποιον λόγο δε σωπαίνουν για ένα δύο χρόνια μπας και κατακαθίσει ο κονιορτός από τις γλωσσικές αστοχίες και τις βαρβαρικές εκποιήσεις του πολιτισμού. Λοιπόν...

Θέμα: Διαφάνεια και αξιοκρατία στον τρόπο επιλογής του εκπαιδευτικού δυναμικού, επαναπροσδιορισμός του χρόνου παραμονής στις εκπαιδευτικές μονάδες, καθώς και του τρόπου αμοιβής τους.


Απόκριση:

Διαφάνεια κι αξιοκρατία, πράγματι. Αλλά ως προς τι;
Συμμετείχα σε δύο διαδικασίες επιλογής/αξιολόγησης. Την πρώτη φορά για απόσπαση σε γραφεία εκπαίδευσης εξωτερικού, την δεύτερη για την απόσπαση φιλολόγων με αυξημένα προσόντα σε φορείς τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εξωτερικού.

-Στην πρώτη διαδικασία εξετάστηκα γραπτά και με επιτυχία στην ξένη γλώσσα. Άραγε όμως, επειδή είδα στο μεταξύ κι άλλους επιτυχόντες, αυτό με έχριζε και κατάλληλο για τη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας; Εκεί βρίσκεται το κλειδί αλλά και η γλάστρα με την άμμο της στρουθοκαμήλου. Ένας άξιος φιλόλογος ή δάσκαλος ή μαθηματικός είναι πολύ πιθανόν να αποδειχτεί λιγότερο άξιος όταν βρεθεί στο περιβάλλον της ξένης γλώσσας και χρειαστεί να χειριστεί και την δική του ως ξένη με μηχανισμούς μετάδοσης πέρα από το αυτονόητο της ελλαδικής εγκύκλιας παιδείας. Τώρα θα μου πείτε υπάρχει και το σεμινάριο προετοιμασίας (τότε ελάμβανε χώρα σε κεντρικό ξενοδοχείο στην οδό Πανεπιστημίου). Κι εγώ εκτιμώ τους αστεϊσμούς αλλά, αν θέλουμε να σκυθρωπάσουμε και να σοβαρευτούμε, προετοιμασία τέτοιου είδους σε πέντε ημέρες δε γίνεται. Διάφοροι γενικολογούσαν ή πωλούσαν τα πονήματά τους.
Θεωρώ ότι η καλή γνώση της ξένης γλώσσας, έστω της αγγλικής σε περιπτώσεις, είναι σημαντικό μαξιλάρι ασφαλείας για τον εκπαιδευτικό ώστε να μην απομονωθεί από την κοινωνία υποδοχής, να μη βρεθεί σιωπηλός σε έναν μικρόκοσμο αδυναμίας, να επικοινωνήσει με τους μαθητές του ή τους γονείς τους, αν αυτό απαιτηθεί, στην ενδιάμεση γλώσσα. Όμως δεν είναι επαρκής συνθήκη. Χρειάστηκε να καταβάλω πολύ κόπο για να μάθω ειδικότερες στρατηγικές διδασκαλίας, να βρω υποδείγματα και υλικό αναφοράς.

-Η δεύτερη εμπειρία ήταν ικανοποιητικότερη. Διεξοδική συνέντευξη στις δύο ξένες γλώσσες που είχα δηλώσει. Συζήτηση με επιτροπή ειδικών αξιολογητών πάνω σε ζητήματα μεθόδου και υλικού. Φάκελος υλικού, δημοσιεύσεων, αποδεικτικών. Σημαντικότερη ακόμα ήταν η συμμετοχή μου δύο φορές στα προγράμματα του Κ.Ε.Γ. για την ανταλλαγή εμπειρίας και τον πειραματισμό με νέο υλικό και τη δημιουργία δικτύου ενημέρωσης, τράπεζας υλικού και συνδέσμων. Νομίζω ότι η τέτοιου είδους ετοιμασία θα μας κάνει επαρκέστερους και θα μας προσανατολίσει προς τα επάλληλα επίπεδα πληροφορίας, εφαρμογής, επικοινωνίας που περιλαμβάνει η δουλειά μας.

Σε σχέση με το χρόνο παραμονής στην αλλοδαπή τίθενται διάφορα διλήμματα. Η μια άποψη μιλά για την ισότητα ευκαιριών. Η άλλη επιθυμεί την αξιοποίηση συσσωρευμένης εμπειρίας. Νομίζω ότι τα δύο μπορούν να συνδυαστούν: εκπαιδευτικοί που εκπλήρωσαν το ρόλο τους με ευσυνειδησία και μεράκι θα έπρεπε να μπορούν να συμμετέχουν εκ νέου στις διαδικασίες επιλογής. Δεν ξέρω αν η εμπειρία που ερανίστηκαν πρέπει να μοριοδοτείται ή όχι (φαντάζομαι ότι πρέπει) όμως σε κάθε περίπτωση πρέπει να τους επιτρέπεται να εμφανιστούν στις διαδικασίες αξιολόγησης. Αλλιώς ας ξεκινάμε πάντα στα τυφλά, ας περιμένουμε καμιά τριετία μέχρι να ωριμάσει ο εκπαιδευτικός στο νέο αυτό πεδίο κλπ. Το «ράβε-ξήλωνε» είναι ίδιον πολιτισμικό, φαίνεται.

Ίδιον πολιτισμικό επίσης, από τον Πτωχοπρόδρομο κιόλας, είναι και η ταλαιπωρία των δασκάλων. Η Πολιτεία μου δίνει ακριβώς το νοίκι σε μέτριο σπίτι χωρίς καμία πολυτέλεια, ένα σάντουιτς κι έναν καφέ ανά ημέρα. Αυτή ακριβώς είναι η αγοραστική αξία του επιμισθίου μου με κάθε ειλικρίνεια κι αιδώ. Το πώς έφτασε η ακριβότερη χώρα της περιοχής της Μέσης Ανατολής να προικίζεται με το χαμηλότερο επιμίσθιο και γιατί αγνοήθηκαν οι απεγνωσμένες εκκλήσεις των εκπαιδευτικών από το 2004 και οι εισηγήσεις τριών πρέσβεων, αυτό είναι έργο της διοίκησης που προσκαλεί στη διαβούλευση να απαντήσει. Αποτέλεσμα όμως των απερισκεψιών της είναι το γεγονός ότι απέμεινε ένας εκπαιδευτικός εδώ κι άλλος ένας που για οικογενειακούς λόγους ζήτησε προσωρινά να παραμείνει χωρίς το επιμίσθιο. Πολύ σύντομα, χάριν οικονομίας, φοβάμαι ότι κι αυτά θα κλείσουν. Και, ειδικοί στους Επιτάφιους, θα μιλάμε για την πάλαι ποτέ ελληνόγλωσση εκπαίδευση.