Φύγαν τα πουλιά

Συμβαίνει με όσους επιζούν της τέχνης τους και από κάποιαν της μοίρας επίνευση μακροημερεύουν. Κάτι πρίγκηπες βαλκανικών βασιλείων που διαλύθηκαν ή μεταπολιτεύτηκαν, κάποιοι αυτοκράτορες που παύθηκαν κοινή συναινέσει, ορισμένοι θρύλοι που στάθηκαν (δεν θα έλεγα "αξιώθηκαν") να δουν το όνομά τους να λάμπει ενώ το επιτήδευμά τους έφθινε. Η μελαγχολία του επιλόγου "γειάαααα σας - γειάαααα σας - γειάαααα σας"...
Τέτοια ήταν η εντύπωσή μου όταν παρακολούθησα το περασμένο καλοκαίρι νομίζω κάποια λαμπερή-στρας βραδιά για τηλεοπτικούς αστέρες της ενημέρωσης (βραβεία που ανεβάζουν το κασέ και σημειώνονται απαραίτητα στην οικεία στήλη του βιογραφικού σημειώματος υπό τον τίτλο "Διακρίσεις"). Έφεραν ως τιμώμενο πρόσωπο τον Ευγένιο Σπαθάρη στα 84 του να παραλάβει το έπαθλο "για τη συνολική προσφορά" του στον τόπο. Δεν καλοάκουγε ή δεν ήθελε να καλακούει. Δεν περπατούσε σταθερά ή η όλη ολισθηρότητα του γκαλά τον έκανε να φαίνεται ασταθής ενώ ήταν ο μόνος που αντιλαμβανόταν πού πατούσε και πού βρισκόταν. Τις προάλλες, άλλο ένα ασταθές βήμα τον έφερε στο ατύχημα, έπειτα στο δυστύχημα και τώρα πια έκλεισε τον κύκλο του στον κόσμο.
Ίσως, αν η αρχαία αντίληψη για τον σκιερό τόπο των ψυχών ευσταθεί, να βρεθεί στην καταλληλότερη μάντρα, να παίζει με τα αγάλματα και τα φορτώματα που κουβαλούν οι κρυμμένοι θεράποντες ή ο ίδιος ως έντιμος θεράπων. Όπως τα περιγράφει ο Πλάτων να διαδραματίζονται στην Πολιτεία (Ζ).
Ο Καραγκιόζης, με όλην την απλότητα και επαναληπτικότητα των θεμάτων και των χαρακτήρων του ανέθρεψε παιδιά και μεγαλύτερους. Θυμάμαι που φτιάχναμε χαρτοκοπτική τις φιγούρες και κάποιοι φίλοι επιχειρούσαν να ανεβάσουν παραστάσεις. Στην ηλικία των 10-11 όλα αυτά. Μια ανάγκη αυτοέκφρασης με την τέχνη και το προσωπείο της σκιάς όπου τα χέρια, η δεξιοσύνη στις κλωστές και τα σύρματα (ή τα πηχάκια), η φωνή, η ευρηματικότητα στην υπόθεση, η ενημέρωση από σχετικά τεύχη κακοφτιαγμένων εικονογραφημένων, όλα συνεργούσαν.
Τώρα που η εντύπωση από τη χώρα όλο και περισσότερο κατατείνει προς έναν πελώριο καραγκιόζ μπερντέ, είναι γεγονός ότι ο μεγάλος μάστορας θα λείπει εξακολουθητικά. Ίσως και να μην ήθελε να παρακολουθεί τα περαιτέρω, γιατί παραπάει η εφιαλτική επαλήθευση της ρήσης του Ουάιλντ ότι η ζωή μιμείται την τέχνη. Η τελευταία συνέντευξη του Σπαθάρη στα Νέα, η γλώσσα, η ευκρίνεια της ανάμνησης και η συνείδηση της ευρύτερης εικόνας είναι ενδεικτικές του ανθρώπου που έφυγε.