Optative

Have you noticed how disproportionate a Grammar can be concerning some functions of the language? Not to mention the examples offered for each typical unit...
One of the basic functions of the silent evolution of the language with time is the optative mood. But even the online check spelling tool of Firefox underlines its few letters, indicating an error: change it, revise it...
Στα Νέα Ελληνικά, την παντοδύναμη ευκτική την ονομάζουν Ευχετική (μια από τις εκδοχές της αρχαίας ευκτικής) κι άντε να βρεις κανένα ψίχουλο περιγραφικής πληροφορίας στις Γραμματικές. Εδώ ας ασχοληθώ μόνον με την ευχή για το παρόν ή το μέλλον.
Μακάρι να πήγαινα,
Έπρεπε να πήγαινα,
Αχ και να πήγαινα,
Θα ήθελα να πήγαινα,...
Στους κλιτικούς πίνακες, τα σχετικά απουσιάζουν, ούτε καν η δυνητική (θα πήγαινα) πολυεμφανίζεται. Κι όμως, συν τω χρόνω, αποβαίνουν τόσο συχνές λειτουργίες της γλώσσας ένδον, όσο περισσότερο ο μέλλων ο στιγμιαίος (θα πάω) και ο μέλλων ο εξακολουθητικός (θα πηγαίνω) αφήνουν αμφιβολίες για το βάσιμο της οριστικής και της πραγματοποίησης. Ο δε αόριστος (πήγα) γίνεται βραχνάς, ο υπερσυντέλικος (είχα πάει) ακόμα βαρύτερος σαν την ανάγνωση μνημοσύνων στα κοινωνικά, με τη φωνή δυνατή να ακούν κι οι παριστάμενοι. Και τι να σου κάνει ο παρακείμενος (έχω πάει) κι ο συντελεσμένος μέλλων (θα έχω πάει); Απλά ενώνουν τελείες στο χρόνο, σα σχεδιάστριες σε εταιρεία. Κι έτσι, συν τω χρόνω που έλεγα πριν, περνάει κανείς από τους χρόνους στις εγκλίσεις, κι εκεί κατασκηνώνει. Σε μικρές προτροπές (να πάω), εσωτερικούς ψυχαναγκασμούς (πήγαινε), και περιγραφικές ανατάσεις (πηγαίνοντας), (πήγαινα) από τους αφέντες του είδους- μετοχή και παρατατικό.
Αλλά να, για το τρίτο επίπεδο ελληνικών του χρόνου λογαριάζω να φέρω και παραδείγματα, με μουσικές κι ένα χαμηλό παιανισμό από πέρα, από περιοχές του αχωρήτου.

Έπρεπε να' ρχόσουνα (Μ. Χατζιδάκις, Γ. Χρονάς)
Έπρεπε να' ρχόσουνα
έστω με βροχή
περνώντας όλα τα εμπόδια,
το σπίτι σου,
έπρεπε να'ρχόσουνα

Έπρεπε να' ρχόσουνα
υπάρχουνε περαστικοί
δυο-τρεις βιαστικοί
ένα παιδί
έπρεπε να'ρχόσουνα

Έπρεπε να' ρχόσουνα
κάποιος τα δάχτυλα έπαιζε
άλλος κάπνιζε
ένα σκυλί
έπρεπε να' ρχόσουνα

Έπρεπε να' ρχόσουνα
έξω η βροχή
το γκαρσόνι εκεί
σ'ενα σκαλί
έπρεπε να' ρχόσουνα

Έπρεπε να'ρχόσουνα
η βρύση, η σιωπή
οι λάμπες στη σκεπή
ένα σκυλί
έπρεπε να' ρχόσουνα

Έπρεπε να' ρχόσουνα
δεν ήταν η στιγμή
οι φόνοι, οι καιροί
ένα παιδί
έπρεπε να' ρχόσουνα!

At the antipodes

EDUCATION BEFORE PROFITS!!!

SAVE THE MODERN GREEK DEPARTMENT OF UNSW

Gather at UNSW Library Lawn
(High Street, Gate 9)
at 12pm, TUESDAY 19TH MAY

The University plans to close the Modern Greek Department of UNSW. Currently, the Department provides popular subjects for hundreds of students, the majority of whom are non-Greek. These subjects include general history and cultural subjects, as well as the Modern Greek language. Fight for your right to study any subject - regardless of how profitable it is for the university bureaucracy!

Education is not a commodity!

This is not an isolated incident. Students should fight now. Greek is one of the first of many more subject cuts to come!

This is the text of a small poster related to the intention of closing down the Greek Studies at the University of New South Wales in Australia, where pragmatism of "productive" departments puts the existence of the Department of Modern Greek under threat. This takes place in a country where the Greek community is one of the strongest and well established ones.

Έγραφα στην εκεί συνάδελφο Δρ. Κυριακή Φραντζή νωρίτερα:
"Πολύ λυπηρό το όλο θέμα.
Διάβασα τα σχετικά κείμενά σου και τις ψύχραιμες διαπιστώσεις σου. Είδα την αφίσα για τη διαμαρτυρία μπροστά στη βιβλιοθήκη με τον ασπρόμαυρο Παρθενώνα.
Το αντίπαλο δέος: Δήθεν η λογική της ανταποδοτικότητας και της επιτυχίας με όρους αγοράς.
Φαντάσου να την είχαν εφαρμόσει τα ιταλικά, αγγλικά και γαλλικά πανεπιστήμια τρεις-τέσσερις αιώνες πριν.
Θα είχαν ευδοκιμήσει τα τμήματα πλεκτικής και οι σχολές γεωπονίας και κτηνιατρικής μόνον.
Ελπίζω κι εύχομαι να φέρει αποτέλεσμα η διαμαρτυρία.

Μέσα σ'όλα και με τα ίδια επιχειρήματα ξαναέρχονται οι κήνσορες του 2005. Διάβασα με την απορία του ανθρώπου που βλέπει το χρόνο να παγώνει τις "διαπιστώσεις" του κ. Δ. Τζιόβα πάλι. Αυτήν τη φορά στην "Καθημερινή", αρχές Απριλίου. Ότι χαριστική βολή για τα χειμαζόμενα νεοελληνικά τμήματα στάθηκε η από το 2002 απόσπαση εκπαιδευτικών από το ΥΠ.Ε.Π.Θ. Δεν έφταιξε ο οικονομικός πραγματισμός της αναδιοργάνωσης των τμημάτων στα ξένα πανεπιστήμια. Δεν έφταιξε η γενική στροφή προς το λεγόμενο χρήσιμο σε βάρος των παλιών προτεραιοτήτων στην ακαδημαϊκή παρουσία σχολών και τμημάτων. Δεν έφταιξε η επίπονη προσπάθεια παρακμής στην οποία επιδίδεται με ποιητική εμμονή η Ελλάδα ως δημόσια εικόνα. Έφταιξαν οι εκπαιδευτικοί που για πρώτη φορά αξιολογήθηκαν με κάποιου είδους διαδικασία. Ε! πλησίαζε το Πάσχα και ο αμνός ο εξιλαστήριος ταίριαζε ως εικόνα. Και όπως τελειώνει το σχετικό απόσπασμα του αναστάσιμου ευαγγελίου "εφοβούντο γαρ", έτσι και οι υπηρεσιακώς "υπεύθυνοι" για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση και την ελληνομάθεια στο εξωτερικό, άναρθροι κοιτούν.
Υπάρχουν εντέλει τόσοι όροι που πρέπει να χρησιμοποιούνται εγκιβωτισμένοι σε εισαγωγικά ώστε το αποτέλεσμα οπτικά μοιάζει με διαρκή παράθεση αβέβαιων χωρίων.

Αναγωγικός διαβήτης ήτοι πολυχρόνιον

Είκοσι χρόνια συναπτά ακούω
Ένα λαχάνιασμα ζωής ενώ
είμαι σε βαθυσκάφος

Ποντισμένος σε λεπτομέρειες
Ταξιδεμένος χάρη στην άνωση
σπαραγμάτων, σπαραγμών

Πόσο θα ήταν προς ίδιον όφελος
Να μην ένιωθα τη λογική
του ήσυχου χαρτογράφου

Φύγαν τα πουλιά

Συμβαίνει με όσους επιζούν της τέχνης τους και από κάποιαν της μοίρας επίνευση μακροημερεύουν. Κάτι πρίγκηπες βαλκανικών βασιλείων που διαλύθηκαν ή μεταπολιτεύτηκαν, κάποιοι αυτοκράτορες που παύθηκαν κοινή συναινέσει, ορισμένοι θρύλοι που στάθηκαν (δεν θα έλεγα "αξιώθηκαν") να δουν το όνομά τους να λάμπει ενώ το επιτήδευμά τους έφθινε. Η μελαγχολία του επιλόγου "γειάαααα σας - γειάαααα σας - γειάαααα σας"...
Τέτοια ήταν η εντύπωσή μου όταν παρακολούθησα το περασμένο καλοκαίρι νομίζω κάποια λαμπερή-στρας βραδιά για τηλεοπτικούς αστέρες της ενημέρωσης (βραβεία που ανεβάζουν το κασέ και σημειώνονται απαραίτητα στην οικεία στήλη του βιογραφικού σημειώματος υπό τον τίτλο "Διακρίσεις"). Έφεραν ως τιμώμενο πρόσωπο τον Ευγένιο Σπαθάρη στα 84 του να παραλάβει το έπαθλο "για τη συνολική προσφορά" του στον τόπο. Δεν καλοάκουγε ή δεν ήθελε να καλακούει. Δεν περπατούσε σταθερά ή η όλη ολισθηρότητα του γκαλά τον έκανε να φαίνεται ασταθής ενώ ήταν ο μόνος που αντιλαμβανόταν πού πατούσε και πού βρισκόταν. Τις προάλλες, άλλο ένα ασταθές βήμα τον έφερε στο ατύχημα, έπειτα στο δυστύχημα και τώρα πια έκλεισε τον κύκλο του στον κόσμο.
Ίσως, αν η αρχαία αντίληψη για τον σκιερό τόπο των ψυχών ευσταθεί, να βρεθεί στην καταλληλότερη μάντρα, να παίζει με τα αγάλματα και τα φορτώματα που κουβαλούν οι κρυμμένοι θεράποντες ή ο ίδιος ως έντιμος θεράπων. Όπως τα περιγράφει ο Πλάτων να διαδραματίζονται στην Πολιτεία (Ζ).
Ο Καραγκιόζης, με όλην την απλότητα και επαναληπτικότητα των θεμάτων και των χαρακτήρων του ανέθρεψε παιδιά και μεγαλύτερους. Θυμάμαι που φτιάχναμε χαρτοκοπτική τις φιγούρες και κάποιοι φίλοι επιχειρούσαν να ανεβάσουν παραστάσεις. Στην ηλικία των 10-11 όλα αυτά. Μια ανάγκη αυτοέκφρασης με την τέχνη και το προσωπείο της σκιάς όπου τα χέρια, η δεξιοσύνη στις κλωστές και τα σύρματα (ή τα πηχάκια), η φωνή, η ευρηματικότητα στην υπόθεση, η ενημέρωση από σχετικά τεύχη κακοφτιαγμένων εικονογραφημένων, όλα συνεργούσαν.
Τώρα που η εντύπωση από τη χώρα όλο και περισσότερο κατατείνει προς έναν πελώριο καραγκιόζ μπερντέ, είναι γεγονός ότι ο μεγάλος μάστορας θα λείπει εξακολουθητικά. Ίσως και να μην ήθελε να παρακολουθεί τα περαιτέρω, γιατί παραπάει η εφιαλτική επαλήθευση της ρήσης του Ουάιλντ ότι η ζωή μιμείται την τέχνη. Η τελευταία συνέντευξη του Σπαθάρη στα Νέα, η γλώσσα, η ευκρίνεια της ανάμνησης και η συνείδηση της ευρύτερης εικόνας είναι ενδεικτικές του ανθρώπου που έφυγε.

Είχε σκοτεινιάσει και στο ποίημα

Βραδινά σύννεφα
Το φωτισμένο ρολόι της Μητρόπολης
Ξεμαλλιασμένα δέντρα
Κρύο
Σκουπίδια
Πάνω στους λόφους ακούγονταν ακόμα πυροβολισμοί
...
Τους νεκρούς, είπε, τους κουβαλήσαμε στην αποθήκη
Τι ψαλμοί και σημαίες.

(Ρίτσος, Δελτίο Ειδήσεων, από μνήμης... αφού η Ροδούλα είχε σήμερα στην Καισαριανή τη γιορτή ποίησης με τους μαθητές της για τα εκατό χρόνια πό τη γέννηση του ποιητή.)
Τα σκέφτηκα διασχίζοντας τους δρόμους της καμπυλωμένης πρωτεύουσας, με τους γερανούς και τους νέους ουρανοξύστες να φέγγουν πιο πολύ από τη σελήνη. Μια γεννήτρια στο Αμπντούν έκαμνε το πάρκινγκ κατάφωτο. Οι τελειόφοιτοι των Λυκείων πανηγύριζαν το τέλος της εφηβείας τους πάνω σε γρήγορα αυτοκίνητα. Γύρω γύρω στην πλατεία. Σαν τελετουργία- ένας κυκλικός συρτός εφήβων εποχούμενων. Στους ανισόπεδους κόμβους, στις λεωφόρους ζευγαρωμένες οι σημαίες του Χασεμιτικού Βασιλείου και του Βατικανού. Επίκειται η επίσκεψη του προφητάνακτος. Οι μεν με το επτάκτινο αστέρι, κατά τον αριθμό των στίχων της πρώτης σούρας του Κορανίου. Οι δε με τα κλειδιά της Παραδείσου, κατά τον θρυλούμενο διορισμό θυρωρού.

ίχνη